پروین قربانی سوژه‌سوزی کارگردان
فیلم‌نامه "معجزه پروین" نکته زیادی برای گفتن ندارد و تمام اطلاعات آن خلاصه‌ای از ویکی‌پدیای شاعر است. اطلاعاتی محدود و کلی از او و داستان زندگیش که دوست‌داران شاعر با یک جستجو ساده در فضای مجازی می‌توانند کامل‌تر از آن آگاه شوند.
گروه سینمای “آرتیسفر”: فیلم «معجزه پروین» ساخته جدید محمدرضا ورزی است که در جشنواره فیلم فجر ۴۲ حضور دارد. ورزی که بیشتر سوژه‌هایش حول محور تاریخ معاصر می‌چرخد، این بار به سراغ یک شخصیت ادبی در تاریخ کشور رفته است.
فیلم “معجزه پروین” به معرفی شاعر معاصر، خانم پروین اعتصامی می‌پردازد و به ظاهر بر محور پروین جلو می‌رود اما بیشتر از حال و هوای سیاسی و اجتماعی آن دوره، از وضعیت ناخوشایند آن زمان و مشکلاتی که زنان کشور ما در آن روزگار داشتند صحبت به میان می‌آورد. به عبارتی فیلم می‌خواهد بخشی از تاریکی تاریخ در اواخر قاجار و اوایل پهلوی را به تصویر بکشد.
فیلم‌نامه نکته زیادی برای گفتن ندارد و تمام اطلاعات آن خلاصه‌ای از ویکی‌پدیای شاعر است. اطلاعاتی محدود و کلی از او و داستان زندگیش که دوست‌داران شاعر با یک جستجو ساده در فضای مجازی می‌توانند کامل‌تر از آن آگاه شوند.
“معجزه پروین” با حضور شخصیت فال‌گیر، سرهنگی که مشخص نیست برای چه با پروین ازدواج کرده و مردی که عاشق پروین شده اما در ابراز این حس ناموفق بوده، گسترش پیدا کرده است. البته ارتباط پروین با هر کدام از آن افراد، ما را با بخشی از وجوه اخلاقی او آشنا می‌کند اما مخاطب از دلایل مخالفت او با حکومت چیزی دستگیرش نمی‌شود و گنگ و مجهول است. فقط رنج کشیدن‌ها و مهربانی‌های او است که آن هم در صحبت مادر و پدر شاعر و چهره بازیگر مشخص و قابل مشاهده است.
در قسمتی از فیلم محمدرضا شریفی‌نیا در نقش پدر پروین با نام یوسف اعتصامی به این موضوع اشاره دارد، “که شاعر وقتی دلسوخته می‌شود، می‌تواند روح تازه‌ای پیدا کند.” اما حتی در این فیلم عشق و عاشقی آنچنان به چشم نمی‌خورد و عشق به همسر و شکست عشقی او بسیار کمرنگ است و حتی می‌توان گفت در فیلم دیده نمی‌شود که بخواهد این کلام پدر را محسوس‌تر کند.
فیلمساز در این فیلم از مسائل اجتماعی و سیاسی آن دوره مخاطب را آگاه می‌کند ولی این کار نیاز به شخصیت پروین ندارد، چرا که بیشتر این مسائل از زبان سایر شخصیت‌ها مطرح شده و حتی یک زن معمولی چه خانه‌دار باشد یا یک پرستار، می‌تواند از این دغدغه‌ها سخن به میان آورد.
” معجزه پروین” مانند یک مستند داستانی، علمی یا اجتماعی شروع می‌شود. در طول فیلم، با دور تند زندگی رخشنده (پروین) مواجه هستیم و در پایان بدون این که حرف خاصی زده باشد، پایان می‌گیرد.
این دسته از فیلم‌ها نیاز به تکرار دارد اما برای عرضه در سطح کیفی بالا حتی سطح جهانی بهتر است در ساخت آثار با محوریت شخصیت‌های تاریخی، علمی و ادبی کشور به سراغ متخصصان آن حوزه برویم. ولی متأسفانه “معجزه پروین” این گونه نبود تا اطلاعات جامع و بهتری برای گفتن داشته باشد.
این که بنیاد سینمایی فارابی به ساخت فیلمی در ژانر بیوگرافی پرداخته، قدم مثبتی است و باید امیدوار بود که این اتفاق برای دیگر شخصیت‌های مهم تاریخ ما رخ دهد اما ” معجزه پروین” آنچنان که باید در حد یک فیلم سینمایی و درخور جشنواره فیلم فجر باشد، ظاهر نشد و ما بار دیگر در سینما شاهد سوختن سوژه خوب بودیم.
