طراحی ورزشگاه میزبان بازی نهایی جام جهانی قطر با الهام از نقوش اسلامی و عربی
گروه معماری آرتسیفر: استودیو بریتانیایی فاستر و شرکا تصاویری از طراحی ورزشگاه طلایی لوسیل قطر رونمایی کرد. این ورزشگاه میزبان ۱۰ بازی در جام جهانی فوتبال از جمله بازی نهایی خواهد بود.
نمای ورزشگاه که با عنوان «ظروف طلایی» توصیف شده، یادآور طراحی کاسههای اسلامی و معماری محلی است. این ورزشگاه با الهام از تعامل نور و سایه نقوش پیچیده خاصی را برای نمای ساختمان طراحی کرده که مشابه الگوهای کهن هنری جهان عرب و هنر اسلامی است. مشابه این نقوش را میتوان در کاسهها، ظروف و آثار هنری سرزمینهای عرب زبان مشاهده کرد.
نمای سوراخدار از قطعات مسطح و مثلثی متعددی تشکیل شده و روی یک قاب فولادی قرار گرفتهاند تا فرم منحنی در سازه ایجاد کنند. روزنههای مثلثیشکل در نما به ساختار مقرنسها اشاره دارند که با ایجاد یک صفحه منفذدار اجازه ورود نور را به فضای داخلی میدهد. این ورزشگاه مانند ورزشگاههای برنامهریزیشده برای جام جهانی ۲۰۲۲ با استفاده از انرژی خورشیدی خنک میشود و ردپای کربنی آن صفر است.
ورزشگاه ۸۰ هزار نفری لوسیل را گروه معماری فاستر با همکاری مهندس سازه آروپ و معمار ورزشی Populous در شمال دوحه طراحی کرده است. مدیر استودیو معماری فاکس گفته است: «هدف اصلی ما خلق یک فرم جالب و در عین حال ساده بود که کارکرد ساختمان را منعکس کند و متناسب با آب و هوای قطر باشد.»
به گفته این استودیو، ایجاد یک فضای همهجانبه برای بازیکنان و تماشاگران نقطه شروع طراحی بود و جایگاه تماشاگران تا حد ممکن نزدیک به زمین قرار گرفته است. این ورزشگاه روی یک سکوی عریض قرار دارد و دروازههای ورودی آن در زیر انحنای نمای طلایی است که به محوطهای بین دو ردیف جایگاه منتهی میشود.
بالای ورزشگاه یک سقف توری کابلی قرار دارد که برای هواداران و بازیکنان سایه را فراهم میکند. این سازه با قطر ۳۰۷ متر یکی از بزرگترین سازههایی است که در یک ورزشگاه نصب شده تا همراه با نما به کاهش مصرف انرژی کمک کند. حلقه فشرده خارجی با یک سیستم کابلی پیچیده به یک حلقه کشش مرکزی متصل میشود که این روش بدون نیاز به ستونهای نگهدارنده سقفی ایجاد شده است. در داخل ورزشگاه که بر اساس سیستم ارزیابی پایداری جهانی به رتبه پنج ستاره دست یافته از تهویه مطبوع فضای باز نیز برای خنک کردن تماشاگران استفاده خواهد شد.
پس از جام جهانی انتظار میرود این سازه بزرگ به یک ورزشگاه ۴۰ هزار نفری تبدیل شود و دیگر بخشهای ساختمان به فضایی اجتماعی همراه با فروشگاهها، کافهها، امکانات ورزشی، آموزشی و کلینیک سلامت تغییر کاربری میدهند.
گروه معماری فاستر امیدوار است این استادیوم که پس از مسابقات ظرفیت آن به حدود ۴۰ هزار نفر کاهش یابد، به نماد ماندگار برای جامجهانی این کشور تبدیل شود. انگوس کمپبل، شریک ارشد فاستر گفت: با استفاده از تجربه بازطراحی ورزشگاه ومبلی با قوس نمادین آن، بسیار مفتخریم که یک نماد منحصر به فرد و قابل تشخیص برای قطر به عنوان میزبان جامجهانی فوتبال ایجاد کردهایم.
برای رسیدن به ورزشگاه لوسیل میتوان از مترو اختصاصی و تراموا استفاده کرد. سازندگان و مجریان این مکان را با هدف پاسخگویی به نیازهای انسانی و حفاظت از محیط زیست بنا کردهاند به همین علت چنین سیستم حملونقلی را در نظر گرفتهاند تا مسافران کمتر از خودروهای شخصی استفاده کنند و حجم آلودگی کمتر باشد.
ورزشگاههای دیگری که قرار است در جریان رقابتهای جام جهانی قطر میزبان بازیها باشند عبارتند از ورزشگاه الجنوب، احمدبنعلی الریان، شهر آموزش، الثمامه، البیت، ورزشگاه ۹۷۴ و ورزشگاه بینالمللی خلیفه. ورزشگاه طلایی لوسیل روز ۹ سپتامبر با بازی بین تیم الهلال قهرمان لیگ برتر عربستان و زمالک قهرمان لیگ برتر مصر افتتاح شد.
