فرهنگ و ادبيات

جزئی‌ترین مسایل زندگی مردم کاشان زیر ذره‌بین اصغر کریمی

گروه فرهنگ و ادبیات آرتسیفر: این‌ کتاب شامل دو بخش «جغرافیای سرزمین کاشان» و «مردم‌شناسی و فرهنگ مردم در حوزه فرهنگی – جغرافیایی کاشان» است. بخش نخست در سه فصل «سرزمین»، «پیوندهای سیلک با خارج و تاثیرات خارجی بر آن» و «کاشان و سیلک از هخامنشی به بعد» نوشته شده است. بخش دوم نیز متشکل از چهار فصل «تداوم پویایی فرهنگ مردم کاشان»، «فنون سنتی کاشت، داشت و برداشت تنباکو»، «جلوه‌های غیرمادی فرهنگ سنتی» و «صنایع دستی کاشان» است.

بررسی گستره جغرافیایی کاشان در دوره باستان، کاشان پیش از تاریخ و سابقه باستانی و تاریخی سیلک از دوره اول این تمدن تا دوره ششم، ارتباط میان سیلک و آنو، ارتباط میان فلات ایران و بین‌النهرین سفلی در دوره عبید، کاشان بعد از اسلام، نام‌گذاری کاشان، مسکن و معماری سنتی، پوشاک سنتی، تقویم فعالیت‌های تولیدی روستایی، پدیده‌های زیبایی شناختی، خط و کتابت، باورها، ضرب‌المثل‌ها، بافته‌های سنتی، سفالگری و کاشی‌سازی، صنایع‌دستی چوبی و فلزکاری سنتی دستی از جمله مباحث مطرح شده این هفت فصل هستند.

نویسنده در این کتاب ۳۹۳ صفحه‌ای جزیی‌ترین مسایل زندگی مردم کاشان را زیر ذره‌بین پژوهش قرار داده و به مخاطب جهت ارتقای شناخت از این شهر و پیشینه تاریخی و فرهنگی کمک می‌کند.

سرزمین کاشان در دامنه رشته کوه‌های مرکزی ایران و در حاشیه غربی دشت کویر گسترده شده است. این سرزمین از طرف شمال غربی به قم، از جنوب به اصفهان، از جنوب شرقی به اردستان و نایین، از مغرب به محلات و سلطان‌آباد (اراک)، از جنوب غربی به خمین و گلپایگان و از مشرق به دشت کویر محدود می‌شود.

در بخشی از کتاب «کاشان»، در صفحه ۲۴۲ آمده است: «منطقه قالی‌بافی حوزه فرهنگی-جغرافیایی کاشان شامل شهر کاشان و حومه آن، نطنز، آران و بیدگل و جوشقان، است و دامنه تاثیر فرهنگی و فنی آن تا بعضی از دهستان‌های گلپایگان، اردستان و حتی اصفهان نیز کشیده شده است. ابعاد قالی، نقشه، جزییات بافندگی، ظرافت قالی و رج‌شمار آن از عوامل تقسیم‌کننده نواحی قالی‌بافی حوزه کاشان هستند.

در دو منطقه جوشقان و نطنز، دو نوع قالی کاملا متفاوت بافته می‌شود: قالی جوشقان با طرح و نقشه خاص محلی خود در سرتاسر دهستان جوشقان و قالی کاشان با طرح و نقشه کاملا متفاوت در کاشان و نطنز و دهات اطراف آن بافته می‌شود. رج‌شمار قالی‌ها در مساحت یک گره پشت قالی بین ۲۸ تا ۸۰ گره متفاوت است. قالی‌های بسیار ظریف معمولا از کرک و ابریشم بافته می‌شوند و رج‌شمار بیشتری دارند».

کتاب «کاشان» نگینی در حاشیه کویر ایران نوشته اصغر کریمی در شمارگان ۱۰۰۰ نسخه و باقیمت ۱۸۰ هزار تومان توسط نشر هنوز منتشر شده است. منابع، فهرست نام‌ها و نمایه اصطلاحات ضمیه اثرست.

اصغر کریمی نویسنده این کتاب، در سال ۱۳۱۹ در زنجان به دنیا آمد. دیپلم متوسطه را در ۱۳۵۱ دریافت کرد و سپس برای ادامه تحصیلات دانشگاهی به فرانسه رفت. چند سال بعد دانشنامه کارشناسی جامعه‌شناسی و مردم‌شناسی را از دانشگاه اکس‌-مارسی دریافت کرد و موفق شد تا درجه کارشناسی‌ارشد در رشته مردم‌شناسی را از همان دانشگاه دریافت کند. او بلافاصله وارد دوره دکتری این رشته شد، اما تحصیلات خود را ناتمام گذاشت و به ایران بازگشت.

کریمی بیش از ۵۰ سال در حوزه مردم‌شناسی و فرهنگ عمومی فعالیت داشت و ده‌ها جلد کتاب نوشت. این نویسنده پرکار بیش از ۵۰ مقاله از خود برجای گذاشته است. کریمی از سال ۱۳۷۹ به بنیاد دایره‌المعارف اسلامی پیوست و عضو هیات علمی این نهاد علمی شد و از ۱۳۸۱ مدیریت گروه جغرافیا در بنیاد دایره‌المعارف اسلامی را بر عهده گرفت. این پژوهشگر و مترجم، دوم شهریور سال ۱۴۰۰ در ۸۱ سالگی بر اثر ابتلا به ویروس کرونا دیده از جهان فروبست.

نوشته های مشابه

دیدگاهتان را بنویسید

نشانی ایمیل شما منتشر نخواهد شد. بخش‌های موردنیاز علامت‌گذاری شده‌اند *

دکمه بازگشت به بالا