جلد اول «تکگویی در سینمای ایران» به بازار آمد | جنبه پنهان بحران حلنشده نقشهای اصلی فیلمها
گروه فرهنگ و ادبیات آرتسیفر: نظرزاده با اعلام این خبر به آرتسیفر گفت: جلد نخست این مجموعه روندی تاریخی دارد و با مرور سینمای ایران از سال ۱۳۱۱ تا ۱۳۵۹ به هر فیلمی که در آن تکگویی استفاده شده پرداختهام.
این نویسنده و پژوهشگر، پیدا کردن و بازبینی فیلمها را در دهههای گوناگون کاری سخت و طاقتفرسا دانست و افزود: با تمام تلاشی که انجام گرفته است برخی فیلمها پیدا نشد و یا نسخهای از آن ها موجود نبود. دیدن تمام فیلمهای سینمای ایران و یادداشتبرداری حدود پنج سال بهطول انجامید. فیلمها از منابع گوناگون شخصی، کانالهای مجازی، آرشیو دانشگاهی، دوستان و اطرافیان تهیه و به امانت گرفته و یا خریداری شدهاند. متاسفانه در ایران مرکزی برای آرشیو و بایگانی فیلمنامههای سینما وجود ندارد و بخش زیادی از اسناد سینما در حال نابود شدن هستند.
نظرزاده با این توضیح که تکگوییها، نزدیک شدن به حرفهای ناگفته و دنیای درونی نقشها هستند و اغلب در تنهایی بهصورت مونولوگ درونی یا بیرونی بیان میشوند و حجمی از اطلاعات ضروری فیلم را به مخاطب ارائه میدهند، ادامهداد: این صداها جنبههای پنهانی بحرانهای حل نشده نقشهای اصلی فیلمها را بیان میکنند. صحنههایی که در آن میتوان صدای بغضها، رنجها، خطاها، اعترافها، درد دلها و از سویی رجزخوانیها و خودگوییهای نقشهای اصلی یا فرعی را شنید. صداهایی که در آن صدای درونی زنها، مردها و قشرهای مختلف مردم با لحنهای مختلف در دهههای مختلف را میتوان پیگیری کرد.
او با بیان این که مطالعه «تکگویی در سینمای ایران» نشان میدهد لحن، زبان و واژهها چگونه تغییر میکنند، اظهارداشت: زبان تکگوییها طی سالها و دهههای مختلف کمکم، کابردیتر، درونیتر و محاورهایتر شدهاند و لغات و اصطلاحات تازهای به آنها وارد و از حالت اندرزی خارج شدهاند. تکگوییهای این کتاب میتواند الهامی برای بازیگران و فیلمنامهنویسان سینمای ایران باشد. همچنین علاقهمندان و پژوهشگران براساس دستهبندیهای این تکگوییها میتوانند به پژوهشهای تازه رو بیاورند.
نظرزاده با این توضیح که جلد نخست مجموعه «تکگویی در سینمای ایران» را انتشارات تابان خرد به چاپ رسانده است، اضافهکرد: این کتاب در سه جلد عرضه خواهد شد، جلد اول از ۱۳۱۱ تا ۱۳۵۹ با تکگویی فیلم «حاجیآقا آکتور سینما» آغاز و با تکگویی فیلم «زنده باد» ساخته خسرو سینایی به پایان میرسد. فیلمها بر اساس دهههای مختلف دستهبندی شدهاند. فرضا «تکگویی از آغاز تا پایان دهه ۳۰» شامل تکگویی فیلمهایی مانند «امیر ارسلان نامدار»، «رستم و سهراب»، «دختران حوا» و… «تکگویی فیلمهای دهه ۴۰» مانند «انتقام روح»، «در انتهای ظلمت»، «مادر فداکار»، «گنج قارون»، «سلطان قلبها»، «طوفان نوح»، «قصه شب یلدا» و… در آخر «تکگویی فیلمهای دهه ۵۰» مانند «فرار از تله»، «نقرهداغ»، «دیوار شیشهای»، «ایوب»، «شهر قصه»، «شورش» و… تمامی فیلمها همراه عکس و تحلیل هستند و پیدا کردن عکس مناسب برای هر فیلم، وقت و توان زیادی به خود اختصاص داده است.