رونمایی از عروسک جام جهانی فوتبال در سال ۲۰۲۲ | عروسکها سفیران فرهنگی ملل و اقوام هستند
گروه مد و لباس آرتسیفر: رویدادهای بینالمللی بهطور معمول محلی برای نمایش خردهفرهنگها و سنتهای ملل و اقوام گوناگون بوده و از انتخاب سبک پوشش حاضران در رویداد گرفته تا عروسکهایی که به آن منظور رونمایی میشوند، اغلب دلالت بر ویژگی خاص و منحصربهفرد از استفادهکنندگان آنها دارند.
طی روزهای اخیر، عروسک ویژه جام جهانی ۲۰۲۲ فوتبال در کشور قطر رونمایی شده است. آفاق امیریان از هنرمندان عرصه صنایعدستی و پژوهشگر در حوزه عروسکهای اقوام و ملل درباره ویژگیهای این عروسک و بهطورکلی نقش و جایگاه عروسکها در نمادسازی مختص رویدادهای ملی و بینالمللی به خبرنگار آرتسیفر گفت: جام جهانی فوتبال هر چهار سال یکبار برگزار میشود و تابهحال بالغ بر ١۶ عروسک، ویژه این رویداد جهانی طراحی و ساخت شده است حالآنکه برای هر دوره با هدف سوق یافتن میزبانان به سمتوسوی خوششانسی و یا معرفی فرهنگ خودی، این عروسکها طراحی میشدند و آن نماد نیز از خصوصیات کشور میزبان مانند فرهنگ پوشش و امثال آن الهام میگرفتند. این بار نیز قطر از سالهای قبل به فکر طراحی و تولید این شخصیت و نماد بود؛ شخصیتی که میتوانست از گونههای جانوری آن کشور مانند شاهین و یا پوشش گیاهی آن منطقه ملهم شود اما ترجیح داده شد تا از پوشش و نماد فرهنگیشان بهرهگیری شود.
او درباره این عروسک گفت: اسم شخصیت این عروسک «لعیب» است که دارای چفیه مخصوص کشور قطر بوده؛ چفیهای که شکل آن با چفیه عربستان و امارات متفاوت است و برای چاشنی، رنگ بهکاررفته در پرچم کشور قطر برای رنگآمیزی نقوش روی عروسک استفاده شده البته نقوش شامل توپ جام جهانی و همینطور حنای مورد استفاده زنان عرب آن منطقه است.
امیریان با تأکید بر اینکه این نمادها و شخصیتپردازیها بهجز ایامی که اختصاصاً به بازیهای آن دوره اختصاص دارد، سالها میتواند در ذهن مخاطبین و علاقهمندان ثبت شود، اذعان داشت: باعث افتخار ما ایرانیان است که طراح این نماد عروسکی، یک فرد ایرانی به نام سید حسین اجاقی بوده و امیر قطر نیز میدانست که تمام مخاطبانش، چه افرادی که به طور حضوری به دیدار بازیها میآیند و چه اشخاصی که از سراسر دنیا نظارهگر این بازیها هستند، در کنار مسابقات، آن عروسک نمادین را نیز میبینند و بهترین فرصت به منظور نشان دادن فرهنگ پوشش مردان در قالب چهره این عروسک خوشیمن، شاداب، سرگرمکننده و بازیگوش است.
او در ادامه تصریح کرد: عروسک بدون دستوپا طراحیشده نیز میتواند نشاندهنده حرکت سریع و تند همچون باد در بازی فوتبال و همچنین رنگ سفید آن به معنای امید برپایی صلح جهانی در زیر پرچم یک کشور باشد.
این فعال حوزه صنایعدستی با تأکید بر اینکه عروسکها سفیران فرهنگی هر کشور هستند، اظهار داشت: کشور ایران با وجود فرهنگ غنی در خصوص ساخت عروسک میتواند بهعنوان یک نماد توسط عروسکهایش، بازگوکننده اهداف یک رویداد و یا دستاوردهای آن باشد و از مسابقات مختلف ورزشی گرفته تا جشنوارههای علمی، فرهنگی و هنری، طراحان خوب کشورمان با استعدادهای پرورشیافته خود میتوانند توازنی در نوع عروسک و اتفاق و رویدادهای ملی طراحی کرده و آن را بهعنوان نماد فرهنگی به مخاطبان معرفی کنند.
او گفت: از لحاظ اقتصادی نیز این حرکت به نفع شهر یا کشور میزبان و یا برگزار کننده است زیرا با ساخت نسخه فیزیکی عروسکها در تیراژ بالا میتوان پول قابل توجهی را نیز جمعآوری کرد. به هر روی پیشنهاد خوبی برای افرادی است که در حیطه عروسک کار میکنند. برای مثال روز پرستار و روز پزشک با نشان دادن ویژگیهای انسانی مختلف مانند محبت، دوستی، صلح و غیره فرصت خوبی برای این منظور هستند و در پی آن ضمن فعالیتهای خلاقانه و مدافع محیط زیست میتوانیم آدابورسوم و پوشش یک شهر و منطقه را به شهرهای دیگر انتقال دهیم.
امیریان بیان کرد: البته مناسبتهای تقویمی را میتوان با طراحی و ساخت عروسکهای سنتی و مدرن و یا حتی خیالی و خلاقانه همراه ساخت هر چند که بخش عروسک بومی باید همچنان میراث دار فرهنگ پیشین ما باشند. البته لازم به گفتن است که جشنوارهای که سال قبل با عنوان «جشنواره عروسکهای ایران و ملل با رویکرد حفاظت از محیطزیست» برگزار شد، سه بخش بومی، سنتی و مدرن را شامل شد و عروسکها در مکان دائمی خود یعنی موزه عروسکها جای گرفتند و به تمام افرادی که عروسکهای خودشان را به موزه اهدا کردند، گواهی ثبت اموال اعطا شد.
این هنرمند حوزه صنایع دستی و مدرس در خاتمه اذعان داشت: این موزه اولین موزه عروسکهای اصفهان پس از تهران در کشور است که با حمایت شهرداری اصفهان تأسیس شد البته سدهای زیادی در مسیر تحقق این امر وجود داشت اما حمایتهای خوبی هم انجام گرفت و طعم شیرین موفقیت، تلخی و سختیهای راه را هموار ساخت و این مهم را ثابت کرد که با تلاش و کوشش میتوان به مقصد رسید.