فرهنگ واژگان کرمانج‌های گیلان منتشر شد | کتابی برای زنده نگه داشتن زبان و گویش کرمانجی

گروه فرهنگ و ادبیات آرتسیفر: رامین جهان‌پور درباره کتاب «فرهنگ واژگان کرمانج‌های گیلان» که به‌تازگی در انتشارات ارشدان منتشر شده به آرتسیفر گفت: در گیلان، در مجاورت شهر رودبار زیتون، منطقه‌ای خوش آب و هوا با طبیعتی بکر وجود دارد که مملو از جنگل‌ها، کوهپایه‌ها، مزارع، باغ‌ها، چشمه‌ها و خانه‌های چوبی و شیروانی‌دار زیباست. این منطقه وسیع «عمارلو» نام دارد و زبان اصلی ساکنان آن کردی کرمانجی است. در فصل‌های بهار، تابستان و نیمه اول پاییز از آب و هوایی بسیار خنک دارد و برخلاف هوای دیگر مناطق گیلان که به دریا نزدیک هستند شرجی نیست و همین ویژگی باعث می‌شود در بهار و تابستان جمعیت فراوانی از نقاط ایران به این منطقه کوهستانی پناه ببرند.

او با این توضیح که نام عمارلو برگرفته از اسم یکی از اقوام بزرگ کرد (کرمانج) در شمال خراسان است که هنوز هم با همین نام در آن‌جا سکونت دارند، افزود: کرمانج‌های خراسان از مناطق قوچان، بجنورد، شیروان، درگز، سبزوار، نیشابور، چناران و اسفراین به گیلان منتقل می‌شوند. ساکنان عمارلو به‌جز زبان کرمانجی که زبان اصلی آن‌هاست به‌خاطر وصلت‌های قومی و خویشاوندی با مردم گیلان به زبان‌های گیلکی، دیلمی و گالشی هم اشراف دارند. علاوه‌براین، کرمانج‌های مهاجر به‌دلیل زندگی طولانی قریب به سه قرن در استان گیلان، تقریبا دو فرهنگی شده‌اند و بسیاری از آداب و رسوم آن‌ها در پوشاک، خوراک، سبک‌وسیاق زندگی، جشن‌ها و آیین‌های محلی و سنتی متاثر از فرهنگ و سنت‌های بومی مردم گیلان شده است.

جهان‌پور با بیان این که فرهنگ واژگان گیلانی در زبان کرمانج‌ها تاثیرگذار بوده، ادامه‌داد: طوری که در برخی از واژه‌های کرمانجی کلمات، اصطلاحات و ضرب‌المثل‌های گیلکی به‌وضوح دیده می‌شود. متاسفانه در چند سال اخیر به‌خاطر مهاجرت بی‌رویه خانواده‌ها و به‌ویژه جوان‌های عمارلویی به شهرهای بزرگی همچون رشت و قزوین، و روی ‌آوردن کودکان نسل امروز به زبان فارسی، زبان اصیل کرمانجی که یکی از زبان‌های مطرح در خاورمیانه است و به‌جز ایران، در کشورهای روسیه، ارمنستان، ترکمنستان، ترکیه، سوریه، عراق و گرجستان هم استفاده می‌شود در حال فراموشی است.

او با این توضیح که کتاب «فرهنگ واژگان کرمانج‌های گیلان» تلاش کوچکی برای زنده نگه داشتن زبان و گویش شیرین کرمانجی است، تصریح‌کرد: زبان کرمانجی زبان مادری من است. همیشه دوست داشتم برای هم‌زبان‌هایم در عرصه فرهنگ و هنر کاری انجام بدهم که خوشحال‌شان کند و نوشتن این کتاب هم کاملا دلی بود.