چاپ صنعت نيست
مسعود دانش منش، فعال حوزه کتاب، چاپ و نشر درمورد مشکلات تولید فیزیکی کتاب بیان کرد: به نظر بنده، ما نمیتوانیم درمورد اقتصاد و مشکلات کتاب صحبت کنیم، ولی وارد حوزه چاپ و خدمات پیش و پس از چاپ نشویم. از اینرو، فکر میکنم چاپ در دنیا صنعتی است که روز به روز در حال توسعه است و رو به رشد حرکت میکند و بدنبال آن در کشور ما نیز از سال ها پیش، چاپ یک فن و مهارت کهنی بوده است؛ به طوری که در دوره معاصر و از زمان صنعتی شدن چاپ، دستگاههای مختلفی وارد کشورمان شده و فعالان از آنها استفاده کرده اند، ولی بر اساس آمار اگرچه صنعت چاپ تکنولوژی آن و خدمات وابسته به چاپ در دنیا در مسیر رشد حرکت کرده اند ولی در کشور ما چنین نبوده و درواقع همگام با دنیا حرکت نکرده اند.
این فعال حوزه کتاب و چاپ و نشر گفت: به نظر بنده، زمانی یک ناشر میتواند خلاق باشد و انرژی و سرمایه گذاری اش را وارد حوزه محتوا کند و زمان بیشتری برای تولید محتوای ارزشمند بگذارد که دغدغههای فنی اش مرتفع شده باشد.
دانش منش ادامه داد: طبق آمار رسمی که دفتر امور چاپ و نشر وزارت ارشاد منتشر کرده است، به طور کلی در سال ۱۴۰۰، ۲۴میلیون و پانصد هزار کیلوگرم صادرات محصولات چاپی و ۱۶۲ میلیون و پانصد هزار، ترخیص محصولات چاپی داشته ایم که این اختلاف نشان میدهد حجم وسیعی از محصولات چاپی وارد کشور شده اند و همین آمار، به تنهایی گویای این است که صنعت چاپ کشور و مجموعه توانمندیای که در حوزه چاپ و خدمات پس از آن در کشور وجود دارد پاسخگوی نیاز نیست و به همین میزان، در حوزه نشر هم سرایت پیدا میکند.
او تأکید کرد: یک ناشر با تمام تلاش و سرمایه گذاری که می کند، قیمت تمام شده کتابش ۳۰درصد قیمت فروش است و این در بهترین حالت است و درواقع، بقیه آن، صرف هزینههای دیگر میشود و درواقع، این ناشر در حوزه فنی و… تحت فشار شدید قرار میگیرد و دغدغه هایش به نحوی است که به او اجازه نمیدهند در حوزه محتوا، سرمایه گذاری بهتری داشته باشد و با خیال راحت کار کند و به نظر بنده، دلایل متعددی برای این موضوع وجود دارد.
به گفته او، باید به بحث علمی و حوزه آموزش چاپ توجه شود. زیرا حوزه چاپ در کشور، علمی نشده است و رشته چاپ ما نوپاست و به تازگی فارغ التحصیلان این رشته را داشته ایم و در حال حاضر، مسیر جذب و اشتغال در صنعت چاپ بر اساس معیار تحصیلات نیست. از اینرو، در چاپخانهها و مراکز چاپ نمیتوان صحبت علمی کرد که این دغدغه بسیار مهمی است.
دانشمنش ادامه داد: نگاه دولت و حاکمیت ما به موضوع چاپ صنعتی نیست و در واقع چاپ را صنعت نمیدانند. زیرا کاملاً زیر مجموعه وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی است و برای این منظور، خیلی تلاش شده، ولی به نتیجه نرسیده است. به همین دلیل، باید حتماً نگاه صنعتی به حوزه چاپ داشت که بتوان از تسهیلات و تکنولوژی روز استفاده کرد و آن را توسعه داد و این بسیار مهم است.
او اپهار کرد: یک زمانی بخش بزرگی از حوزه چاپ، بخش نشر آن بود. یعنی در زمانی که قانون اهداف و وظایف وزارت فرهنگ و ارشاد اسلامی در سال ۶۶ تصویب شده است و تمام مسائل مربوط به چاپ و نشر زیر مجموعه این وزارتخانه قرار گرفتند آن زمان، بخش عمده این حوزه نشر بود که شاید در زمان خودش، تصمیم درستی بوده است.
این فعال حوزه کتاب و چاپ و نشر افزود: امروز حوزه نشر شاید پنج تا ده درصد آن را دربر میگیرند و بقیه آن مربوط به مسائلی چون؛ تکنولوژی، صنعت، دانش و نوآوری مرتبط است و آن چه که از نتیجه مطالبه فعالان این حوزه بدست میآید، این است که وقتی آنها میخواهند از تسهیلات استفاده کنند وزارت ارشاد واقعاً توانمندی آن را ندارد و در واقع، این جزء وظایف دفتر امور چاپ است و عنوان کرده اند: برنامه ریزی لازم به منظور توسعه فناوری حوزه چاپ برای توانمندسازی و افزایش ظرفیت چاپ کشور. از اینرو، بنده از رسانهها درخواست میکنم که پیگیری کنند تا بدانیم چه اندازه روی این برنامه ریزی کار شده است؟! آرتسیفر فرهنگی هنری ادبیات